Κυριακή

ΤΟ ΠΛΗΡΕΣ, ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ, ΣΧΕΔΙΟ

ΤΟ ΠΛΗΡΕΣ, ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ, ΣΧΕΔΙΟ

Πώς... χτίζουν τη «Μεγάλη Αλβανία»

ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΡΟΛΟΣ ΑΝΑΤΙΘΕΤΑΙ ΣΤΟ ΚΟΣΥΦΟΠΕΔΙΟ

του Δημήτρη Μπεκιάρη

Σέρβοι στη Μιτρόβιτσα διαδηλώνουν κατά της ανεξαρτητοποίησης του Κοσυφοπεδίου.

Ο Αμερικανικός παράγοντας, η αλβανική ολοκλήρωση, η ευρωατλαντική προοπτική των Βαλκανίων, τα γεωπολιτικά δεδομένα και η αποσταθεροποίηση στα Βαλκάνια.



Η απόσχιση του Κοσυφοπεδίου, η αποχώρηση του αλβανικού κόμματος DPA (Δημοκρατικό Κόμμα Αλβανών) από τον κυβερνητικό συνασπισμό στην πΓΔΜ, οι αποσχιστικές τάσεις της επαρχίας Μιτρόβιτσας από το μονομερώς ανεξαρτητοποιημένο κράτος του Κοσόβου, η τεταμένη κατάσταση στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, οι αναφορές Αλβανών εξτρεμιστών για Τσαμουριά και οι τοποθετήσεις της βουλγαρικής πολιτικής ηγεσίας σε σχέση με τα δικαιώματα της βουλγαρικής μειονότητας στην πΓΔΜ, δημιουργούν προϋποθέσεις γεωγραφικών, γεωπολιτικών και συνοριακών ανακατατάξεων στην ευρύτερη περιοχή της βαλκανικής.

Καθοριστικός παράγοντας για τις εξελίξεις στην περιοχή είναι αναμφίβολα ο αμερικανικός, αφού, τουλάχιστον σε δύο περιπτώσεις που εμπλέκονται αλβανόφωνοι, η πολιτική της Ουάσινγκτον υπήρξε δραστική και υλοποιήθηκε με όρους παρέμβασης και σταθερής υποστήριξης των αλβανόφωνων, προκαλώντας αμηχανία σε διεθνές επίπεδο.

Στην περίπτωση της απόσχισης της σερβικής επαρχίας του Κοσυφοπεδίου, οι ΗΠΑ αναγνώρισαν άμεσα το νεοσύστατο κράτος, πιέζοντας για ανεξαρτητοποίηση από την περίοδο που είχε υποβάλει τις προτάσεις του ο ειδικός μεσολαβητής του ΟΗΕ Αχτισάαρι μέχρι τη μονομερή διαδικασία. Μετά την πολιτική απόφαση του ηγέτη του αλβανόφωνου DPA στα Σκόπια κου Θάτσι, ο ίδιος δήλωσε δημόσια ότι το κόμμα του έλαβε την πρωτοβουλία της αποχώρησης από τον κυβερνητικό συνασπισμό κατόπιν παροτρύνσεων από τις ΗΠΑ, την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ. Μάλιστα, η πολιτική απόφαση του DPA ανακοινώθηκε πριν από την επικύρωσή της από τα αρμόδια όργανα του αλβανόφωνου κόμματος, αμέσως μετά τη συνάντηση του Θάτσι με την Πρέσβειρα των ΗΠΑ στα Σκόπια, κα Τζίλιαν Μιλβάνοβιτς.

Ένας από τους προσχηματικούς λόγους που οδήγησαν το DPA στην αποχώρηση από την κυβέρνηση των Σκοπίων, υπήρξε η άμεση αναγνώριση του Κοσυφοπεδίου, γεγονός που αποτελεί ένδειξη των πιέσεων που ασκήθηκαν στη σκοπιανή πολιτική ηγεσία για αναγνώριση του Κοσόβου, αλλά και των απροκάλυπτων αμερικανικών πιέσεων.

Η ελληνική πλευρά συνέδεσε τη συγκεκριμένη πολιτική κίνηση με ευκαιριακούς τακτικισμούς της κυβέρνησης της πΓΔΜ, προκειμένου η πλευρά των Σκοπίων να κερδίσει χρόνο σε διαπραγματευτικό επίπεδο για την ένταξή της στο ΝΑΤΟ, πριν από την επίλυση του ζητήματος της ονομασίας. Η προσέγγιση αυτή της ελληνικής διπλωματίας, ωστόσο, αποκλείει από το αιτιολογικό πλαίσιο των εξελίξεων στη γείτονα τις παρενέργειες που δημιουργεί το ευρύτερο γεωπολιτικό πλαίσιο στα Βαλκάνια και οπωσδήποτε υποτιμά τον παρεμβατισμό του ξενικού και εν προκειμένω του αμερικανικού παράγοντα στην περιοχή.

Το πλήρες σχέδιο

Το σχέδιο της «ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης» των Βαλκανίων σε αυτή τη χρονική και ιστορικοπολιτική συγκυρία περιλαμβάνει την ένταξη των Σκοπίων, της Κροατίας, της Αλβανίας στο ΝΑΤΟ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου και την ανάληψη της διακυβέρνησης της Σερβίας από φυλοδυτική κυβέρνηση υπό τον Τάντιτς.

Μια πρώτη προσέγγιση, η οποία γίνεται από διάφορους κύκλους, φέρνει στην επιφάνεια τη Μεγάλη Αλβανία, η οποία, ως τελικός στόχος ή ως τελική επιδίωξη του αλβανικού μεγαλοϊδεατισμού, αποδίδεται, τόσο σε εξτρεμιστικούς αλβανόφωνους κύκλους, όσο και σε συγκροτημένο σχέδιο για την αναδιάταξη του σκηνικού στη βαλκανική χερσόνησο, στο οποίο συμμετέχει η αλβανική οικονομική, πολιτική και στρατιωτική ελίτ της Αλβανίας, η πολιτική ηγεσία του Κοσυφοπεδίου, οι απανταχού αλβανικές ηγεσίες (θρησκευτικές, πολιτικές κ.λπ.) και ισχυροί αμερικανικοί παράγοντες που διασυνδέονται άμεσα με την αλβανική εξωτερική πολιτική.

Ο απελευθερωτικός στρατός του Κοσόβου, ο πιο γνωστός ως UCK, εμφανίζεται σήμερα στην περιοχή με τη μορφή επίσημης κρατικής εξουσίας, υπό την έννοια ότι πρώην αξιωματούχοι του UCK, οι οποίοι ελέγχονται και για εγκλήματα πολέμου, αποτελούν σήμερα την πολιτική νομενκλατούρα του νεοσύστατου κράτους του Κοσυφοπεδίου. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο νυν Πρωθυπουργός του Κοσυφοπεδίου, Χασίμ Θάτσι, αλλά και ο πρώην Πρωθυπουργός και φερόμενος ως σφαγέας της Κράινα το 1995, Αγκίμ Τσέκου. Η πολιτική ηγεσία, φυσικά, του Κοσυφοπεδίου δεν είναι ανεξάρτητη. Ο UCK υπήρξε οργάνωση χρηματοδοτούμενη από τις ΗΠΑ, ενώ για τη συγκρότησή του συνέβαλαν σταθερά ιδιωτικές εταιρείες μισθοφορικού χαρακτήρα, κυρίως από τις ΗΠΑ. Σήμερα οι ΗΠΑ στηρίζουν απεριόριστα την ανεξαρτησία του Κοσυφοπεδίου, όπως έπραξαν εξαρχής με κάθε μέσο και τρόπο. Οι αμερικάνικες σημαίες, εξάλλου, κυριάρχησαν κατά τη διάρκεια των πανηγυρισμών των Κοσοβάρων για την τελική ανεξαρτητοποίηση της πρώην σερβικής επαρχίας. Δεν είναι λίγοι εκείνοι, οι οποίοι, προχωρώντας σε συνολική αξιολόγηση της κατάστασης, αναφέρουν ότι η Μεγάλη Αλβανία έχει ουσιαστικά συγκροτηθεί μέσω μιας σταθερής διαδικασίας και ότι το μόνο το οποίο απομένει είναι η τυπική και τελική συγκρότησή της. Σε απόλυτα γεωγραφικό πλαίσιο, Αλβανία και Κοσυφοπέδιο καλύπτουν σαν περιοχές το 90% της έκτασης της «Μεγάλης Αλβανίας», αφού τα δύο αλβανικά κράτη συνορεύουν. Η μελλοντική ένωση των δύο κρατών θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της τάξης του 40% της έκτασης της Αλβανίας και του 60% του πληθυσμού της. Σε ολόκληρη τη Βαλκανική χερσόνησο, πέρα από την Αλβανία και το Κοσυφοπέδιο, οι Αλβανοί, ως μειονοτική ομάδα, εντοπίζονται επίσης στην πΓΔΜ (25% επί του συνολικού πληθυσμού, δηλαδή περίπου 500.000), αλλά και σε άλλες περιοχές της Σερβίας και του Μαυροβουνίου (100.000 περίπου).

Ας υπενθυμιστεί, ότι τις ημέρες της ανακήρυξης της μονομερούς ανεξαρτητοποίησης του Κοσυφοπεδίου, το γύρο του κόσμου, μέσω του αμερικανικού τηλεοπτικού δικτύου CNN, έκανε η εικόνα πανώ που αναρτήθηκε στην Πρίστινα και το οποίο ανέφερε ότι «Μεγάλη Αλβανία, χωρίς Κόσοβο και Τσαμουριά, δεν υπάρχει».

Η πρώτη φάση της «Αλβανικής ολοκλήρωσης» προϋποθέτει, βάσει και των σύγχρονων αναγκών της καπιταλιστικής ανάπτυξης, την πολυδιάσπαση της βαλκανικής σε περιοχές, όπου εντοπίζονται Αλβανόφωνοι πληθυσμοί, καθώς και σε δεύτερο χρόνο την ένωση όλων αυτών των περιοχών σε μια ενιαία ισχυρή κρατική οντότητα. Προς το παρόν η ιδέα της «Μεγάλης Αλβανίας» βρίσκεται στο πρώτο στάδιο. Μένει τώρα να δούμε ποιες άλλες τροποποιήσεις θα πραγματοποιηθούν στο χάρτη της βαλκανικής, ακόμη και με βίαιο τρόπο. Εξάλλου, προς τα τέλη του 2007, αλβανόφωνοι εθνικιστές επιτέθηκαν σε περίπολο της αστυνομίας της πΓΔΜ, κοντά στο Τέτοβο, όπου κατοικούν κυρίως Αλβανόφωνοι. Οι εξτρεμιστές είχαν εισέλθει στο έδαφος της πΓΔΜ από την κοιλάδα του Πρέσεβο. Μάλιστα, το συγκεκριμένο αιματηρό περιστατικό ήταν το πρώτο έπειτα από τη συμφωνία της Οχρίδας, στην οποία είχαν οδηγήσει το 2001 οι εκτεταμένες συγκρούσεις Αλβανοφώνων εξτρεμιστών με το στρατό και την αστυνομία της πΓΔΜ.

Αμερικανικός παράγοντας

Η πρώιμη φάση της υλοποίησης του αλβανικού μεγαλοϊδεατισμού στηρίζεται σταθερά από τις ΗΠΑ. Εξάλλου και η Αλβανία αναζητά σταθερά ισχυρή συμμαχική σχέση με την Ουάσινγκτον, ενώ η σταθερή υποστήριξη που παράσχει η κεντρική πολιτική των ΗΠΑ σε Αλβανία και αλβανόφωνους, έχει δημιουργήσει στα Τίρανα την αίσθηση μιας σταθερά ισχυρής συμμαχικής σχέσης. Μάλιστα τα Τίρανα έχουν προσκληθεί για συμμετοχή στις διαπραγματεύσεις, προκειμένου να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, ενώ σε ό,τι έχει να κάνει με τις επιπλοκές που δημιουργεί η αδιαλλαξία των Σκοπίων και η επικείμενη άσκηση veto από την ελληνική πλευρά, χαρακτηριστική είναι η απόφαση του Λευκού Οίκου, να μην επισκεφτεί ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζώρτζ Μπους τα Σκόπια, έπειτα από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι στις 2-4 Απριλίου του 2008, όπως θα πράξει αντίστοιχα με το Ζάγκρεμπ και τα Τίρανα.

Η Αλβανία σε επίπεδο πολιτικής ηγεσίας, οικονομικής, στρατιωτικής και πολιτικής ελίτ, αλλά και στη λαϊκή της βάση, είναι μια χώρα με σταθερά και βαθύτατα φιλοαμερικανικά χαρακτηριστικά. Εξάλλου ο Εθνικός αλβανο-αμερικανικός Σύνδεσμος (NAAC) διατηρεί μόνιμη διασύνδεση με ισχυρά μέλη του αμερικανικού Κογκρέσου. Η σταθερή υποστήριξη των Αλβανικών συμφερόντων από την πλευρά της Ουάσινγκτον, δημιουργεί ισχυρά ερείσματα και ευρύτατη λαϊκή αποδοχή, τόσο στην Αλβανία, όσο και στις υπόλοιπες αλβανόφωνες περιοχές των Βαλκανίων.

Αντίστροφα, οι ΗΠΑ αξιοποιούν την πιο ισχυρή εστία φιλοαμερικανισμού στα Βαλκάνια και δεν είναι παράλογο η πολιτική τους να προσαρμοστεί σε αυτό το δεδομένο, προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενός πανίσχυρου κρατικού φιλοαμερικανικού παράγοντα στην περιοχή, ο οποίος θα εξελιχθεί σε προτεκτοράτο, το οποίο θα νομιμοποιείται ως πολιτική και γεωπολιτική πραγματικότητα, από το σύνολο του λαού στην Αλβανία και μελλοντικά, ίσως, στη Μεγάλη Αλβανία. Η αποδοχή της έννοιας του προτεκτοράτου, βάσει του ευρέως διαδεδομένου φιλοαμερικανισμού, αποτελεί ουσιαστικά σημείο συμφωνίας ολόκληρης της κοινής γνώμης και κοινωνικής συναίνεσης.

Ένα ερώτημα, ωστόσο, που προκύπτει, είναι: Kατά πόσο η δημιουργία Μεγάλης Αλβανίας και η άμεση ολοκλήρωση μεγαλοϊδεατικών διεργασιών, σήμερα, ευνοούν τα Τίρανα; Δεν είναι σίγουρο κατά πόσο η ελίτ στην Αλβανία έχει ήδη υιοθετήσει σταθερό στρατηγικού χαρακτήρα, δόγμα για άμεση έναρξη των διεργασιών περί δημιουργίας μεγάλου αλβανικού κράτους. Πιθανότατα τα Τίρανα δεν επιδιώκουν να αποκτήσουν το χαρακτήρα του αποσταθεροποιητικού παράγοντα σε ένα ούτως ή άλλως συγκεχυμένο γεωπολιτικό περιβάλλον και να εισέλθουν στο επίκεντρο ενός ρωσοαμερικανικού ανταγωνισμού, ο οποίος στο άμεσο μέλλον αναμένεται να ενταθεί στη βάση των διεργασιών που συντελούνται στα Βαλκάνια, με στόχο τη διεύρυνση των σφαιρών επιρροής και με φόντο την ενέργεια ή τις στρατιωτικές βάσεις. Ήδη στις ΗΠΑ πραγματοποιούνται συζητήσεις σχετικά με την οικονομική ενίσχυση του Κοσυφοπεδίου. Το ερώτημα είναι «πώς θα επιβιώσει το Κοσυφοπέδιο στο σύγχρονο γεωπολιτικό περιβάλλον με τα δεδομένα της οικονομικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται;» Δεν αποκλείεται ως μονόδρομος στο μέλλον να παρουσιαστεί η ενσωμάτωσή του στο Αλβανικό κράτος, το οποίο στο μεταξύ θα έχει ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και ίσως στην Ε.Ε. Υπό αυτή την έννοια η Μεγάλη Αλβανία υφίσταται ήδη. Η ανεξαρτητοποίηση του Κοσυφοπεδίου, ως παράγοντας ενεργοποίησης, αποτέλεσε το πεδίο έναρξης για την υλοποίηση των διαδικασιών δημιουργίας της Μεγάλης Αλβανίας. Ωστόσο, απομένουν κάποιες ακόμη προσαρτήσεις, προκειμένου να ολοκληρωθεί το όραμα του αλβανικού επεκτατισμού με τη συνδρομή των αγγλοσαξονικών κέντρων εξουσίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: