"Η Ελλάδα έχει ένα αποδιοργανωμένο ανεύθυνο πολιτικό σύστημα και η Ευρώπη έχει μια αποδιοργανωμένη ανεύθυνη δομή"

Της Δέσποινας Συριοπούλου

«Η Ελλάδα έχει ένα αποδιοργανωμένο ανεύθυνο πολιτικό σύστημα και η Ευρώπη έχει μια αποδιοργανωμένη ανεύθυνη δομή. Διάλεξε και πάρε!». Με αυτή την χαρακτηριστική φράση, η οποία μπορεί να αποδώσει όλο το πλαίσιο της συστημικής αλληλένδετης  - μεταξύ Ελλάδος και Ε.Ε- αποσύνθεσης και με μια έντονα φανερή δόση εκνευρισμού τοποθετήθηκε ανώτερος εμπλεκόμενος -άμεσα στις διαπραγματεύσεις- αξιωματούχος εκ μέρους των ιδιωτών πιστωτών, θέλοντας να αποτυπώσει την κατάσταση για την επικείμενη συμφωνία και την απομείωση (κούρεμα)  του ελληνικού χρέους.

Το συγκεκριμένο σχόλιο έγινε, αφότου ολοκληρώθηκε μια ακόμα μαραθώνια συνάντηση του τεχνικό-οικονομικού-νομικού κλιμακίου του IIF με την ελληνική κυβέρνηση (κ.κ. Παπαδήμο και Βενιζέλο) αργά την Πέμπτη το βράδυ. Κατά τα τ’ άλλα, και ενώ η κλεψύδρα του χρόνου  έχει αρχίσει ήδη να μετρά αντίστροφα για την χώρα μας και με την υπομονή των ιδιωτών πιστωτών και δανειστών της Ελλάδας να εξαντείλεται –σε σημείου εκνευρισμού- και με τα χρονικά περιθώρια να στενεύουν απίστευτα πιεστικά (λόγω έλλειψης και ρευστού και της ανάγκης για την υπέρ δόση των 130+30δις) το θρίλερ, όπως καθιερώθηκε να χαρακτηρίζεται η όλη η διαδικασία των συνομιλιών για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, φαίνεται να εντείνεται. Θρίλερ χωρίς τουλάχιστον να διαφαίνεται ένα αίσιο τέλος στον ορίζοντα, -τουλάχιστον προς το παρόν.

Οι τόνοι με τους οποίους αποδίδουν όλοι οι συνομιλητές μας στην Νέα Υόρκη, το Παρίσι αλλά και την Ουάσιγκτον είναι πλέον δραματικοί για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην Αθήνα και τις Βρυξέλλες. Και εν τω μεταξύ, ανοίγει άλλη μια ακόμη εβδομάδα χωρίς κάποιο ορατό στον ορίζοντα σημάδι για οριστική λύση, έστω και στο βασικό πλαίσιο των αρχών της συμφωνίας, με τους ιδιώτες πιστωτές να χάνουν την υπομονή τους, όχι μόνο με την ελληνική πλευρά αλλά και τον τρόπο που λειτουργεί θεσμικά η Ευρώπη.

Εκτός και αν οι σημερινές και οι αυριανές επαφές του Τσάρλς Νταλάρα με την ελληνική κυβέρνηση καταλήξουν και στα λεπτά σημεία της συμφωνίας που μέχρι πρότινος υπήρχαν σοβαρές διαφορές, πράγμα που φαίνεται εφικρό, σύμφωνα τις πληροφορίες μας, επομένως δεν μπορεί να αποκλείσει ότι μες στο σαββατοκύριακο θα έχει ολοκληρωθεί η συμφωνία και στα τεχνικο-οικονομικά επιμέρους ζητήματα για την σύνταξη του κειμένου που θα υπογράψουν οι εμπλεκόμενοι στην συμφωνία για το PSI με την Ελλάδα για την απομείωση του χρέους της.  

Στο IIF μάλιστα, μετά το μπαράζ δηλώσεων σε διεθνή ΜΜΕ αλλά και συνεντεύξεων σε ελληνικά ΜΜΕ που στόχο είχαν να πιέσουν όλες τις πλευρές φαίνεται να αποφασίζουν αλλαγή και επικοινωνιακής τακτικής, κλείνοντας τους «αγωγούς ενημέρωσης», μόνο και μόνο για να αφήσουν εκτεθειμένες τις πλευρές –κυρίως την ελληνική πλευρά- σε διαρροές που αποπνέουν (ως πρόσφατα τουλάχιστον) κλίμα αισιοδοξίας, η οποία εν τέλει μετεξελίχθηκε σε ένα θρίλερ κακής ποιότητας…

Εν τω μεταξύ, ενώ όλα τα παραπάνω αυτά αποτυπώνουν την περιρρέουσα ο χρόνος  στην Αθήνα πιέζει ασφυκτικά. Τα χρονικά περιθώρια στενεύουν, τα χρήματα τελειώνουν, ο Μάρτιος είναι κοντά και ο ορατός κίνδυνος των ληξιπρόθεσμων ομολόγων είναι μπροστά,  χωρίς κανείς να μπορεί να προβλέψει τι θα γίνει αν περάσει και ο Φεβρουάριος, ασθμαίνοντας χωρίς συμφωνία. Η δαμόκλειος σπάθη της απειλής της χρεοκοπίας της Ελλάδας, αν η συμφωνία για το PSI δεν τελεσφορήσει φαίνεται να  πλησιάζει όλο και πιο πολύ…

Από την άλλη πλευρά αυτοί -ιδιώτες πιστωτές, κάτοχοι ελληνικών ομολόγων  και δανειστές-  που θέλουν να «βοηθήσουν» στην απομείωση του ελληνικού χρέους, με τα όποια πιθανά μακροπρόθεσμα οφέλη (;) φαίνεται να σηκώνουν τα χέρια ψηλά…

Η έλευση του επικεφαλής των διαπραγματεύσεων εκ μέρους του ιδιωτικού τομέα, κ. Τσάρλς Νταλάρα για τρίτη φορά στην Αθήνα, μετά από μια ολιγοήμερη διακοπή των συνομιλιών, δεν φαίνεται να απέδωσε τα προσδοκώμενα, παρά την υπεραισιοδοξία μέσω διαρροών στον ελληνικό και διεθνή τύπο κυρίως εκ μέρους του οικονομικού επιτελείου της ελληνικής κυβέρνησης για την οριστική επίλυση του ζητήματος. Αισιοδοξία που εδώ και δυο και πλέον εβδομάδες –με εξαίρεση τις τελευταίες ημέρες- διαρρέεται προς πάσα κατεύθυνση –είτε για εσωτερική πολιτική κατανάλωση, είτε για ένα παιχνίδι εντυπώσεων-, ένα κλίμα που ωστόσο ανατρέπεται από τις ίδιες τις εξελίξεις. Αν και η πρόοδος καταγράφεται σε κάθε ανακοίνωση που εκδίδεται από το IIF, τα επί της ουσίας προς τα εμπρός μάλλον βήματα μετέωρα αποδεικνύονται. Σύμφωνα με πληροφορίες,η διαρκής επικοινωνία του κ. Νταλάρα με τον κ. Παπαδήμο –πέρα από την καλή σχέση των δυο ανδρών-, έχει βοηθήσει ιδιαίτερα στο να επιτευχθεί μια σύγκλιση και στο μέγιστο δυνατό εναρμόνιση απόψεων για ανεύρεση ενός κοινού τόπου  ως προς την συμφωνία. Ωστόσο το πρόβλημα διαπιστώνεται αλλού.

Από την πλευρά τους, οι πιστωτές ιδιώτες φαίνεται να ξέρουν πολύ καλά τι θέλουν. Την περασμένη Τετάρτη, στο Παρίσι, οι εκπρόσωποι του ιδιωτικού τομέα είχαν μια πολύ καλή και εποικοδομητική συνάντηση, όπως χαρακτηριστικά τόνιζαν συμμετέχοντες σε αυτήν, καθορίζοντας επακριβώς «σε τι συμφωνούμε και σε τι, όχι. Τι θέλουμε και τι δεν συζητάμε». Πηγές εντός της ομάδας τους ιδιωτικού τομέα –διατηρώντας αυστηρά την ανωνυμία τους, ανέφεραν ότι «το πρόβλημα για να κλείσει η συμφωνία του PSI δεν είναι πχ το κουπόνι. Το πρόβλημα  πια το εστιάζουμε σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, το οποίο δυστυχώς έχει πολλές παραμέτρους. Από την μια είναι η Ελλάδα και από την άλλη η Ευρώπη και η αδυναμία και των δυο να πάρουν σημαντικές αποφάσεις».

Εμπλεκόμενοι άμεσα στις διαπραγματεύσεις τόνιζαν ότι “η Ελληνική κυβέρνηση σε όλη αυτή την διαδικασία των διαπραγματεύσεων, με τους χειρισμούς της χάνει την αξιοπιστία της έναντι της υπόλοιπης Ευρώπης. Και αυτό είναι σημαντικότερο στην παρούσα φάση, ακόμα και από την συζήτηση για την αναδιάρθρωση του χρέους”. Είναι ορατή η αδυναμία της κυβέρνησης Παπαδήμου να πάρει δραστικές αποφάσεις, τέτοιες που θα δώσουν από την μια ένα τέλος στο θρίλερ του PSI, καθώς παράλληλα από την άλλη θα δώσουν την εικόνα προς την Ευρώπη του τεχνοκράτη πρωθυπουργού που, έχοντας την τρικομματική στήριξη, δεν έχει παρασυρθεί στην δύνη της εσωκομματικής πολιτικής ατζέντας των μελών της κυβέρνησής του. Η αποδιοργάνωση αυτή την στιγμή που χαρακτηρίζει την εικόνα της Ελλάδας είναι πλέον ευδιάκριτη, και δυστυχώς, όπως καταγράφεται από τους συμμετέχοντες στις  διαπραγματεύσεις, δεν μπορεί να απομονωθεί από το κάδρο των συνομιλιών.

Αλλά δεν είναι μόνο η ελληνική πλευρά που φαίνεται να χωλαίνει στην όλη διαδικασία.   Στην αντίπερα όχθη, όπως σημειώνεται από τις ίδιες πηγές, και η Ευρώπη έχει ένα τεράστιο πρόβλημα, αναδεικνύοντας «την αδυναμία της όχι μόνο για τη λήψη ουσιαστικών αποφάσεων, σε σχέση με το ελληνικό πρόβλημα, αλλά εν γένει με την οργάνωσή της ως δομή και μόνο. Ο ένας θέλει αυτό, ο άλλος θέλει, εκείνο», κάνοντας συνεπώς την διαδικασία των διαπραγματεύσεων ακόμη πιο δύσκολη, ακόμη πιο χρονοβόρα και φυσικά εις βάρος της Ελλάδας. Είναι απαραίτητο ωστόσο να τονιστεί ότι οι συγκεκριμένες διαπιστώσεις-επισημάνσεις δεν είναι κάτι το καινούργιο. Δεν είναι λίγοι αυτοί που έχουν διαπιστώσει, οικονομικοί αναλυτές, παρατηρητές, αλλά και αξιωματούχοι, κυρίως από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ευρώπης δεν είναι οικονομικό, αλλά πολιτικό, εστιάζοντας στην δομή και στον τρόπο που λειτουργεί.

Τέλος για να επιστρέψουμε στις διαπραγματεύσεις για την απομείωση του ελληνικού χρέους, με την εθελοντική εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα, βάση τις αποφάσεις της συμφωνίας της 26-27^ης Οκτωβρίου, οι επόμενες μέρες –και αυτές- θα εξακολουθήσουν να έχουν έναν κρίσιμο  χαρακτήρα. Με την ένταση να κλιμακώνεται επικίνδυνα σε βαθμό που θα απειλήσει να τινάξει στον αέρα,  την μέχρι τώρα με βήμα σημειωτόν πρόοδο,  σε λεπτά σημεία της επικείμενης συμφωνίας. Διαφωνίες που απλώς διαπιστώνονται τώρα σε χαμηλούς τόνους και αναμένεται να καταγραφούν με την επάνοδο –για τελευταία φορά του κ. Charles Dallara- στην Ελλάδα. Επάνοδος που οριστικά πλέον και αμετάκλητα θα σηματοδοτήσει σημαντικές εξελίξεις, είτε για να υπογραφεί-επιτέλους- η πολυθρύλητη συμφωνία για το PSI, και έτσι να ξεκολλήσουν οι διαδικασίες για την υπέρ χρηματοδότηση της χώρας με τα 130+30 δις, είτε για να επισφραγιστεί το αδιέξοδο και η  Ελλάδα, αν δεν προχωρήσει η συμφωνία, να τεθεί- σύμφωνα  πάντα με τις δηλώσεις του ιδίου-, σε τροχιά πτώχευσης, το ευρώ να αποδυναμωθεί αισθητά, κλονίζοντας παράλληλα και την συνοχή της Ε.Ε.