Γράφει: Τάσος Παππάς
Το 2004, λίγο μετά την εκλογή του στη θέση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, ο Γ. Παπανδρέου εκλήθη να τοποθετήσει τον ευατό του στην κλίμακα Αριστερά-Δεξιά. Έδωσε την εξής απάντηση: «Με εμπνέει ο πολίτης που είναι πολιτικοποιημένος, αλλά δεν είναι κατ’ ανάγκην ενταγμένος σε κομματικές γραμμές». Αυτή η «πολιτικώς ορθή» για τα ευρωπαϊκά και αμερικανικά δεδομένα θέση, χαρακτηρίστηκε επιεικώς «νερόβραστη» για μια χώρα, όπου το δεσπόζοντα στοιχεία της πολιτικής κουλτούρας της είναι [τουλάχιστον μέχρι τότε ήταν] η πόλωση, η σύγκρουση και η κομματική στράτευση.Ο Γ. Παπανδρέου, όμως, ήταν ειλικρινής. Αυτό πίστευε. Κι ας είχε διαπαιδαγωγηθεί σ’ ένα περιβάλλον όπου κυριαρχούσαν οι φυσιογνωμίες του παππού και του πατέρα του. Φανατικός αντικομμουνιστής ο Γεώργιος, μαχητικά αντιδεξιός ο Ανδρέας. Ο Γ. Παπανδρέου δεν υπήρξε ποτέ «αντί». Κατά τούτο δεν τους έμοιασε. Συνέχισε, όμως, την παράδοση της δυναστείας σε άλλα πεδία.
Οι Παπανδρέου ήταν πολύ εύκολοι στις μεγαλοστομίες και εξαιρετικά διστακτικοί στην αυτοκριτική: «Και εις την λαοκρατία πιστεύουμε», είχε βροντοφωνάξει ο Γεώργιος Παπανδρέου στη συγκέντρωση της Αθήνας το 1944 ανταποκρινόμενος στο αίτημα του πλήθους. «Το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση, ο λαός στην εξουσία», είχε υποσχεθεί ο Α. Παπανδρέου» το 1981. «Είμαστε αντιεξουσιαστές στην εξουσίας», είπε ο Γ.Παπανδρέου στα εμβρόντητα μέλη της κυβέρνησης του στην πρώτη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου το 2009.
Με την αυτοκριτική οι Παπανδρέου δεν τα πήγαιναν ποτέ καλά. Ο Γεώργιος Παπανδρέου δεν σκέφτηκε ούτε μία στιγμή ότι μπορεί να διέπραξε και αυτός λάθη κατά τη διάρκεια της ανώμαλης περιόδου 1965-67. Ο Α. Παπανδρέου επέλεξε το λατινικό «mea culpa» για να αναδιπλωθεί από τη δήλωσή του «βάζουμε το Κυπριακό στο ράφι». Προφανώς, το «συγγνώμη ήταν σφάλμα μου», παραήταν βαρύ.
Πριν από λίγες μέρες στην ομιλία του στην Κοινοβουλευτική Ομάδα, ο Γ. Παπανδρέου, σαν να μην είχε προηγηθεί η διετία [2009-2011], περιέγραψε περίπου ειδυλλιακά την πρωθυπουργική θητεία του. Αναγνώρισε ότι έγιναν κάποιες αστοχίες και παραδέχτηκε ότι σημειώθηκαν μερικές καθυστερήσεις, αλλά έως εκεί. Και στο επίμονο ερώτημα «τι φταίει και το κόμμα αποσυντίθεται;» είχε την απάντηση έτοιμη:« τα οργανωμένα συμφέροντα, τα διαπλεκόμενα Μέσα Ενημέρωσης και οι άπληστες τράπεζες».
Οι θεωρίες συνωμοσίας: Άλλη μία προσφιλής στους Παπανδρέου οδός διαφυγής, όταν τα πράγματα ζορίζουν και η κοινωνία εμφανίζεται δύστροπη απέναντι στις γλυκερές εξιδανικεύσεις και εχθρική στις απόπειρες χειραγώγησής της. Με αυτό το όπλο κέρδισε ο Γ. Παπανδρέου την εσωκομματική μάχη το 2007, αυτό το όπλο θέλει να χρησιμοποιήσει και σήμερα που βάλλεται πανταχόθεν.
Φαίνεται, όμως, ότι ο κόσμος της παράταξης – ευεπίφορος στο παρελθόν-δεν «τσιμπάει» το δόλωμα. Ακόμη και η λέξη «διάσπαση» δεν προκαλεί πια τρόμο. Ούτε η αποτυχία όλων των προηγούμενων εγχειρημάτων αυτονόμησης λειτουργεί αποτρεπτικά. Το ΠΑΣΟΚ διανύει τη χειρότερη φάση του. Οι οργανώσεις του έχουν διαλυθεί. Τα κόμματα της Αριστεράς λεηλατούν ακόπως το ακροατήριο του. Η προοπτική της εξουσίας ή η ανάγκη παραμονής του στην εξουσία, που σε άλλες εποχές εξουδετέρωναν τις κρίσεις και το κρατούσαν ενωμένο, δεν υπάρχουν σήμερα. Προσωπικότητα με ηγετικό εκτόπισμα, ικανή να συσπειρώσει το «στράτευμα», δεν φαίνεται στον ορίζοντα. Πού απέτυχε ο Γ. Παπανδρέου; Σε πολλά. Ο άλλοτε σύμμαχός του Θ. Πάγκαλος [«Καθημερινή» 2-2-2012] του καταλογίζει ότι προσπάθησε να διοικήσει το ΠΑΣΟΚ, όπως ο πατέρας του: « είχα κάποτε γράψει ότι ένα προσωποπαγές ΠΑΣΟΚ μετά την απομάκρυνση του Ανδρέα Παπανδρέου θα ήταν μια κωμωδία». Η κωμωδία παίχτηκε. Η τραγωδία μάλλον θα είναι το επόμενο έργο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου