Αν ένας οικογενειάρχης έχει φθάσει στο σημείο να αγοράζει ψωμί για τα παιδιά του με αναλήψεις (πανάκριβων) μετρητών από την τελευταία από τις δέκα κάρτες του που έχει ακόμη «ανοικτό» πιστωτικό όριο, όλοι αντιλαμβάνονται ότι βρίσκεται ήδη ένα βήμα πριν την πτώχευση. Τι συμβαίνει, όμως, όταν ένα κράτος κάνει, αναλογικά, ακριβώς το ίδιο;
Καλώς ήλθατε στην ισχυρή Ελλάδα του 2011, του μνημονίου και των υποτιθέμενων εντατικών προετοιμασιών για επιστροφή στις αγορές! Από σήμερα το Δημόσιο αρχίζει τη δική του… κούρσα αναλήψεων από την τελευταία του πιστωτική, τα έντοκα γραμμάτια, για να καλύψει το έλλειμμα του 2011 και να συνεχίσει και φέτος να λειτουργεί ως κράτος.
Το υπουργείο Οικονομικών έχει αρχίσει ήδη, με «διαρροές» στον Τύπο τις τελευταίες ημέρες, να στήνει το σκηνικό για μια δήθεν σοβαρή δοκιμασία, ένα κρίσιμο τεστ, που θα δείξει (δήθεν…) αν η χώρα διατηρεί στοιχειώδη πρόσβαση στις αγορές. Όταν «καταφέρει» να καλύψει τη σημερινή δημοπρασία εντόκων, με ένα επιτόκιο πολύ κοντά, αλλά όχι πάνω από το 5% (το θεωρητικό «πλαφόν», αφού με 5% δανειζόμαστε από τους επίσημους πιστωτές), θα ακούσουμε πανηγυρισμούς για ένα δήθεν επιτυχημένο τεστ, που πιστοποιεί την πρόοδο της ελληνικής οικονομίας και άλλα φαιδρά.
Το υποτιθέμενο σημερινό «τεστ» είναι στην πραγματικότητα ένα παιχνίδι χαρτιών με σημαδεμένη τράπουλα: οι ελληνικές τράπεζες θα καλύψουν το μεγαλύτερο μέρος, αν όχι ολόκληρη την έκδοση εντόκων, ενώ το επιτόκιο έχει συμφωνηθεί εκ των προτέρων μεταξύ των ελληνικών τραπεζών και του ΟΔΔΗΧ. Δεν υπάρχει, λοιπόν, κανένα «τεστ», καμιά «κρίσιμη δοκιμασία». Το Δημόσιο έχει ακόμη ένα τελευταίο πιστωτικό όριο, με απελπιστικά βραχυχρόνιες και ακριβές εκδόσεις τίτλων, και το χρησιμοποιεί ακριβώς όπως ο οικογενειάρχης που «σηκώνει» μετρητά από την πιστωτική του, για να μην ζητήσει «βερεσέ» από τον φούρναρη.
Πόσο ακριβό είναι αυτό το «σπορ» του δανεισμού με έντοκα; Προ πολλού τα επιτόκια αυτών των εκδόσεων είναι τοκογλυφικά! Η Γερμανία δανείζεται με εξάμηνα έντοκα με επιτόκια «μια ανάσα» από το μηδέν, η Ελλάδα με επιτόκια κοντά στο 5%. Η ίδια η Ελλάδα δανειζόταν μέχρι το φθινόπωρο του 2009 με επιτόκια κάτω από 1% για τις εκδόσεις εντόκων. Σε αυτή την περίπτωση, λοιπόν, δεν μπορεί κανείς να μιλήσει καν για spread. Τα επιτόκια δανεισμού μας είναι καθαρά τοκογλυφικά. Και ας μην ξεχνάμε, ότι οι τόκοι των εντόκων γραμματίων πληρώνονται τη στιγμή της έκδοσής τους και ότι η αγορά, δηλαδή οι ελληνικές τράπεζες, δεν εμπιστεύεται το υπουργείο Οικονομικών ούτε για να το δανείσει με τέτοιους όρους για διάρκειες άνω των 6 μηνών –στο υπουργείο γνωρίζουν, ότι αν τολμήσουν να εκδώσουν έντοκα 12μηνης διάρκειας, το επιτόκιο θα εκτιναχθεί πάνω από το απαγορευτικό όριο του 5% και δεν το αποτολμούν.
Στην πραγματικότητα, λοιπόν, αν κάποιος έχει λόγους να πανηγυρίζει (όσο μπορεί κανείς σε αυτό το κλίμα να πανηγυρίζει), επειδή το Δημόσιο καταφέρνει ακόμη να πλασάρει έντοκα στην αγορά, είναι οι ίδιες οι τράπεζες. Είναι κοινό μυστικό, άλλωστε, ότι αυτό το χρόνο που θα χάνουν λεφτά από τις περισσότερες πηγές εισοδημάτων τους, οι τράπεζες θα στηρίξουν την κερδοφορία τους στους σίγουρους, υψηλούς και προπληρωμένους τόκους από τις εκδόσεις εντόκων του Δημοσίου, που αναμένεται να φθάσουν τα 20 δις. ευρώ συνολικά.
Πόσο μπορεί να συνεχισθεί αυτή η κατάσταση, χωρίς να γονατίζει το Δημόσιο από τους υπερβολικούς τόκους. Το μνημόνιο προβλέπει ότι το πολύ μέχρι το τέλος του 2011 η Ελλάδα θα δανείζεται με έντοκα και από το 2012 θα επιστρέψει στον παράδεισο των αγορών, θα κάνει πραγματικές δημοπρασίες ομολόγων και τα επιτόκια δανεισμού θα οδηγούν σε βιώσιμη εξυπηρέτηση του χρέους τα επόμενα χρόνια. Αυτό το σενάριο, βέβαια, μόνο γέλια προκαλεί όχι μόνο σε τραπεζικά στελέχη ή ανθρώπους της αγοράς, αλλά ακόμη και σε έναν επαρκώς πληροφορημένο πολίτη.
Ο οικογενειάρχης του αρχικού παραδείγματος, αν θέλει να συνεχίσει να δίνει ψωμί στα παιδιά του, θα χρειασθεί να βρει δεύτερη ή και τρίτη δουλειά, να περιορίσει στο ελάχιστο τα οικογενειακά έξοδα και να ρυθμίσει τα χρέη τους στις δέκα κάρτες, με ένα καταναλωτικό δάνειο σχετικά χαμηλού επιτοκίου, μεγαλύτερης διάρκειας και μικρότερης δόσης. Οι διαχειριστές των δημοσίων οικονομικών, πρέπει με κάποιο τρόπο να βρουν δρόμο προς την ανάπτυξη, να «τσεκουρώσουν» δαπάνες και να πετύχουν μια καλύτερη συμφωνία με τους πιστωτές μας για μια βιώσιμη εξυπηρέτηση του χρέους. Και στις δύο περιπτώσεις, πρόκειται για ένα οριακό παιχνίδι ισορροπίας: ο οικογενειάρχης με το πρώτο στραβοπάτημα θα βρεθεί αντιμέτωπος με την απόλυτη φτώχεια και, αντίστοιχα, η εθνική οικονομία με μια ανεξέλεγκτη κατάρρευση….
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου