Αλλαγές στη Δομή Διοίκησης του Ελληνικού Στρατού

Tο Β΄ΣΣ συγκροτήθηκε μετά την κρίση των Ιμίων ως Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης για την αντιμετώπιση της τουρκικής απειλής, κυρίως στην περιοχή ευθύνης της ΑΣΔΕΝ.

Σημαντικές οργανωτικές μεταβολές στη Δομή Δοίκησης του Ελληνικού Στρατού αναμένονται το προσεχές διάστημα καθώς πληροφορίες αναφέρουν πως κατά την τελευταία συνεδρίαση του ΣΑΓΕ εγκρίθηκε η διάλυση του Β΄Σώματος Στρατού και η αλλαγή υπαγωγής των Σχηματισμών του, θέτοντας τέλος στους πειραματισμούς της αναδιοργάνωσης του 2001 και την επιστροφή στον ορθολογισμό. Το Β΄ΣΣ συγκοτήθηκε ως Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης και αποτελεί ένα ετερογενές μείγμα μικρών Σχηματισμών Ειδικών Δυνάμεων (1η ΤΑΞ ΚΔ-ΑΛ, 32 ΤΑΞΠΝ, 71 Α/Μ ΤΑΞ), της 1ης Ταξιαρχίας Αεροπορίας Στρατού καθώς κι ενός βαρέως σχηματισμού, της II ΜΚ Μεραρχίας (33 και 34 Μ/Κ ΤΑΞ), η οποία μέχρι πρότινως λειτουργούσε ως δεξαμενή για την αποστολή δυνάμεων στις συμμαχικές επιχειρήσεις στο εξωτερικό. Με την κατάργηση ενός ενδιαμέσου επιπέδου διοικήσεως (του Σώματος Στρατού) επιτυγχάνεται μεγαλύτερη ευελιξία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στη διαχείριση του ανθρωπίνου δυναμικού και των μέσων διοικήσεως και υποστηρίξεως που για τον ΕΣ είναι εξαιρετικά πολύτιμα. Φυσικά, περισσότερα μπορούν να ειπωθούν όταν ανακοινωθεί επίσημα και στην τελική της μορφή η Νέα Δομή Διοίκησης του ΕΣ, η οποία προβλέπει τη συγκρότηση Διακλαδικής Δύναμης Ειδικών Επιχειρήσεων.

Η ανορθόδοξη σύνθεση του Β΄ΣΣ έχει επισημανθεί πάντως και στην εξαιρετική ανάλυση Ελληνικός Στρατός: Αναδιοργάνωση και οι Μείζονες Σχηματισμοί:

Από επιχειρησιακής απόψεως, οι δυνάμεις αυτές δεν προορίζονται και δεν πρόκειται να ενεργήσουν, σε περίπτωση επιχειρήσεων, σαν ανεξάρτητο σώμα στρατού, με επιχειρησιακή και διοικητική ενότητα. Αντιθέτως, οι μονάδες και οι ελάσσονες σχηματισμοί του Β’ ΣΣ θα τεθούν υπό τον επιχερησιακό έλεγχο της μείζονος διοίκησης που θα ελέγχει το αντίστοιχο θέατρο επιχειρήσεων. Αν υπάρξει εμπλοκή στον Έβρο, τότε έχει σημασία η επέμβαση της ΙΙ ΜΚ Μεραρχίας (ή των ταξιαρχιών της), που θα τεθούν υπό τη διοίκηση του Δ’ ΣΣ. Αν υπάρξει εμπλοκή στο Αιγαίο, τότε οι ελαφρές δυνάμες του ΣΣ, καθώς και η ΑΣ, θα τεθούν (ή θα πρέπει να τεθούν) υπό τη διοίκηση της ΑΣΔΕΝ. Αν υπάρξει εμπλοκή στο χώρο της Ηπείρου-Μακεδονίας, τότε οι δυνάμεις αυτές θα εμπλακούν (για την ακρίβεια: θα απασχοληθούν) σε ένα ευρύ μέτωπο, παράλληλα με τις ήδη υφιστάμενες εκεί δυνάμεις, και ανεξάρτητα η μία από την άλλη. Σε αντίθεση με άλλες περιπτώσεις “Δυνάμεων Ταχείας Επεμβάσεως” που αναπτύχθηκαν σε άλλους στρατούς του εξωτερικού, μετά το ’90 (και για τις ΗΠΑ, φυσικά, πολύ νωρίτερα) η δική μας “δύναμη ταχείας επεμβάσεως” δε θα κληθεί να εισέλθει σε ένα θέατρο επιχειρήσεων όπου δεν υπάρχει φίλια παρουσία, ώστε να αναγκαστεί αυτή να παίξει το ρόλο του συνολικού οργανωτή του θεάτρου επιχειρήσεων. Αντιθέτως, στην ελληνική περίπτωση, οι μονάδες του Β’ ΣΣ έχουν το ρόλο της στρατηγικής εφεδρείας της χώρας, είναι το βασικό μέσον που έχει το προϊστάμενο κλιμάκιο για να επηρεάσει τη μάχη, και θα κληθούν να συνεργαστούν στενά με τις ήδη υπάρχουσες δυνάμεις. Μάλιστα, είναι σκόπιμο, τουλάχιστον ορισμένες εξ αυτών, που έχουν σαφή προσανατολισμό, να αποδοθούν ήδη, από τον καιρό της ειρήνης, στον μείζονα σχηματισμό του θεάτρου επιχειρήσεων όπου θα κληθούν να ενεργήσουν. Έτσι, η ΑΣΔΕΝ θα πρέπει, ήδη από τον καιρό της ειρήνης να έχει υπό τη διοίκησή της της 32α Ταξιαρχία Πεζοναυτών, και φυσικά να είναι η υπεύθυνη διοίκηση για τον έλεγχο συνολικά του Αρχιπελάγους (με ό,τι αυτό συνεπάγεται επιχειρησιακά και διοικητικά).

Με την κατάργηση του Β΄ΣΣ προωθείται επιπλέον η μείωση των οργανικών θέσεων ανωτάτων αξιωματικών στον ΕΣ. Σε αντίθεση με το Ανώτατο Ναυτικό Συμβούλιο (τρεις θέσεις αντιναυάρχων και υπόλοιπες υποναυάρχων) και το Ανώτατο Αεροπορικό Συμβούλιο (τρεις θέσεις αντιπτεράρχων και υπόλοιπες υποπτεράρχων), το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο αποτελείται αποκλειστικά από αντιστρατήγους. Σημειώνεται ότι στο ΑΣΣ δε συμμετέχει πλέον ο Διοικητής του Α΄ΣΣ καθώς ο Σχηματισμός διοικείται πλέον από υποστράτηγο. Η περαιτέρω μείωση του αριθμού των Αντιστρατήγων είναι εφικτή με την κατάργηση της οργανικής θέσης του Β΄Υπαρχηγού ΓΕΣ καθώς ο εκάστοτε Υπαρχηγός μπορεί κάλλιστα να διεκπαιρεώνει καθήκοντα ΓΕΠΣ. Ο εξορθολογισμός της αναλογίας αξιωματικών/υπαξιωματικών θα επέλθει όμως σε βάθος χρόνου, γι΄αυτό και η ανακοινωθείσα μείωση των εισακτέων κατά 30% στις στρατιωτικές σχολές του Στρατού Ξηράς θα πρέπει πρωτίστως να αφορά τις παραγωγικές σχολές των αξιωματικών:

Α/Α	ΣΧΟΛΕΣ	ΤΕΛΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΙΣΑΚΤΕΩΝ 2011	ΑΡΧΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΙΣΑΚΤΕΩΝ 2012	ΤΕΛΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΙΣΑΚΤΕΩΝ 2012
1.	ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΥΕΛΠΙΔΩΝ (ΣΣΕ)	285	256	244
2.	ΣΧΟΛΗ ΜΟΝΙΜΩΝ ΥΠΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ (ΣΜΥ)	265	287	273

Τέλος, φαίνεται πως απομακρύνονται οριστικά οι όποιες σκέψεις(;) για κατάργηση της 1ης Στρατιάς (στην ουσία ενός Στρατηγείου), ενέργεια που θα ισοδυναμούμε με εγκληματική πράξη.

Περι κατάργησης 1ης Στρατιάς/ΧΧ ΤΘΜ

Απόσπασμα συνέντευξης του εκλειπόντος Στρατηγού Δημητρίου Δήμου στον δημοσιογράφο Σάββα Δ. Βλάσση το μακρινό 2004, πολύ πρίν αποκτήσουν το άλλοθι του ΔΝΤ οι πασοκικές ιδεοληψίες περί αυτοαφοπλισμού
Για την ιστορία να θυμίσουμε ότι τον Νοέμβρη του 2003, επί υπουργίας Παπαντωνίου, ανακοινώθηκε αιφνιδιαστικά η "αναδιοργάνωση" - ουσιαστικά η καρατόμηση βασικών δομών του ΕΣ. Μεταξύ άλλων αποφασίστηκε τότε η κατάργηση της 1ης Στρατιάς,του Γ' ΣΣ, 8 Μεραρχιών, 9 Ταξιαρχιών, 3 Συνταγμάτων Καταδρομών κτλ η μείωση της οροφής του προσωπικού των ΕΔ, η μετάπτωση του Α' ΣΣ απο ενεργό σε σε επιστρατευόμενο η μείωση της εφεδρείας κατα 50% και η απόσυρση πληθώρας οπλικών συστημάτων σε ΕΣ/ΠΝ/ΠΑ. Ελπίζουμε η παρούσα ανάρτηση να αποτελέσει "τροφή για σκέψη" και προβληματισμό..

Ας περάσουμε στην συνέντευξη του Στρατηγού :


Προηγουμένως αναφέρατε ότι εάν υπήρχε ένα στρατηγείο που έπρεπε πρώτο να μετατραπεί σε διακλαδικό, αυτό είναι η 1η Στρατιά. Αποφασίσθηκε όμως η κατάργηση της.

Στον Β' Παγκόσμιο πόλεμο έγινε ένα φοβερό λάθος με το οποίο οι ιστορικοί και στρατηγικοί μελετητές δεν ασχολούνται. Ο στρατός πολεμούσε στην Αλβανία. Στα οχυρά, όταν εισέβαλαν οι Γερμανοί, πολεμούσε άλλο κομμάτι του. Κανείς βέβαια δεν περίμενε ότι η Γιουγκοσλαβία θα σαρωνόταν και οι μηχανοκίνητες δυνάμεις του Χίτλερ θα έμπαιναν από τον Αξιό. Έγινε αυτό. Άρα έχουμε την αντιδιαστολή σχεδίασης και υλοποίησης. Δεν είχε προβλεφθεί σχέδιο για αυτό. Άρα έπρεπε να γίνει στρατηγικός ελιγμός. Διαπίστωσαν ότι δεν υπήρχε άνθρωπος για να τον κάνει. Δεν υπήρχε το αρμόδιο εξειδικευμένο πολεμικό στρατηγείο για να το κάνει αυτό. Κι έτσι μια απλούστατη στρατηγική κίνηση, μια μονάδα να πιάσει τον Όλυμπο να μην περάσουν οι Γερμανοί αμαχητί, δεν έγινε.

Το Γενικό Στρατηγείο βρισκόταν στο Μεγάλη Βρετανία στην Αθήνα. Δεν είχε ούτε τους αρμόδιους επιτελείς, ούτε τον όγκο των εκτιμήσεων αυτών, δεν είχε όμως και την πείρα για να δεί τα πράγματα. Εδώ δεν είδε το Αλβανικό Μέτωπο. Διέταξε τον Κατσιμήτρο να υποχωρήσει, που αν το έκανε θα ήταν καταστροφικό. Σας λέω μόνο τούτο, ότι δεν είχε αίσθηση του χώρου. Ο Στρατάρχης Παπάγος δεν πήγε ποτέ στο μέτωπο. Αυτά τα λάθη βέβαια μας τα κάλυψε η ιδιοφυΐα του Κατσιμήτρου, ο οποίος παράκουσε τις εντολές και νίκησε. Όμως το έλλειμμα του στρατηγικού ελιγμού παρέμεινε.

Γι'αυτό δημιουργήθηκε μετά τον πόλεμο η 1η Στρατιά. Με ποιες αρμοδιότητες; Πρώτον να υλοποιήσει τον στρατηγικό ελιγμό στον χερσαίο χώρο μέχρι την Λήμνο, δεύτερον να επέμβει αποφασιστικά στον αγώνα με τις στρατηγικές της εφεδρείες που είναι οι τεθωρακισμένες και μηχανοκίνητες ταξιαρχίες που συγκροτήθηκαν με την πρώτη αναδιοργάνωση και τρίτον αν παρουσιαστεί κάπου αλλού απειλή, παραδείγματος χάριν από την Αλβανία, να έχει την εμπειρία, την μελέτη, την υποδομή και τα σχέδια έτοιμα για να μετακινήσει τις δυνάμεις όπως πρέπει.

Το τελευταίο δε και σοβαρότερο, από την Αττική μέχρι το μέτωπο του Έβρου, δεν ασχολείται το Δ΄ ΣΣ ή το ΓΕΕΘΑ. Ασχολείται η Στρατιά με την μεγάλη όπως λέγεται στρατηγικώς περιοχή Ζώνη Συγκοινωνιών, την οποία πρεπει να κρατάει ούτως ώστε τα εφόδια, οι εφεδρείες να κινούνται ακωλύτως από την Αττική που βρίσκεται η μάζα του λαού μας, προς τα μέτωπα. Σε αυτό τον χώρο ο εχθρός θα αναπτύξει δυνάμεις ανορθόδοξου πολέμου οι οποίες θα μας δημιουργήσουν εμπόδια. Τα εμπόδια αυτά είναι αποστολή της 1ης Στρατιάς να τα ισοπεδώσει και να τα ανατρέψει. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Είναι και η Διοικητική Μέριμνα η οποία είναι δουλεία της Στρατιάς. Στην περίπτωση κατάργησης της Στρατιάς, εφόσον μιλάμε για διακλαδικότητα, θα έπρεπε να καταργηθεί το ισοδύναμο της στο Ναυτικό και την Αεροπορία, δηλαδή το Αρχηγείο Στόλου και και το Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας. Όμως οι Α/ΓΕΑ και Α/ΓΕΝ και πολύ σωστά έπραξαν δεν δέχθηκαν ούτε κουβέντα επάνω σε αυτό το θέμα.

Δηλαδή υπήρξε πρόταση και γι'αυτό;

Υπήρξε αρχικά πρόταση, μια νύξη μάλλον, αλλά προσέκρουσε επάνω στην βεβαιότητα των Αρχηγών και έτσι δεν καταργούνται.

Διαλύοντας την 1η Στρατιά εξασφαλίζεται κάποια περικοπή δαπανών;

Αυτό είναι πολύ σημαντικό που λέτε. Η 1η Στρατιά έχει 50-70 επιτελείς οι οποίοι είναι όλος ο αφρός, η ακμή των επιτελών μας από πλευρά πείρας και εμπειρίας σχεδιάσεως. Μιλάμε δηλαδή για ένα καθαρά πολεμικό στρατηγείο. Καμία οικονομία δεν εξασφαλίζεται . Εάν θέλαμε οικονομία θα πηγαίναμε στο ΓΕΣ για παράδειγμα που έχει 5.000 προσωπικό, που μέχρι και στους διαδρόμους έχουν κάνει γραφεία. Θα μπορούσαμε λοιπόν να περικόψουμε κόσμο από το Επιτελείο. Απόπειρες έγιναν πολλές φορές και εξαγγελίες από τους αρμόδιους υπουργούς, όμως δυστυχώς δεν υλοποιήθηκαν. Η αναδιοργάνωση μιλά για 250 εκατομμύρια ευρώ που θα έχουμε οικονομία, εγώ πιστεύω ότι θα έχουμε δαπάνη γιατί προχωράμε προς τον επαγγελματικό στρατό.

Και πώς θα υποκατασταθεί η 1η Στρατιά;

Το αστείο που άκουσα είναι πως θα τα αναλάβει και αυτά το ΓΕΕΘΑ. Δηλαδή το ΓΕΕΘΑ θα μεταβληθεί κάποια στιγμή σε μονάδα διοικητικής μερίμνης; Είναι δυνατόν; Μου φαίνεται απίστευτο και η προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίστηκε το πράγμα, πάρα πολύ μεγάλη. Ελπίζω ότι δεν θα γίνει. Μάλιστα συζητώντας με σοβαρούς ανθρώπους το θέμα μου είπαν ότι υπάρχει μια τάση να κατεβάσουν το Β Σώμα στην θέση της Στρατιάς, μια και εκτεθήκανε. Μα άμα γίνει αυτό, τότε θα χάσουμε και την στρατηγική εφεδρεία που λέγεται "ετοιμοκίνητο σώμα στρατού" θα χάσουμε και την Στρατιά. Δηλαδή δεν θα έχουμε ούτε Στρατιά ούτε Σώμα εφεδρικό.

Στην τελευταία αναδιοργάνωση, αποφασίσθηκε και η δραστική μείωση των τεθωρακισμένων. Διαλύεται η ΧΧ Τεθωρακισμένη Μεραρχία και μια τεθωρακισμένη ταξιαρχία από το Δ' ΣΣ. Τα τεθωρακισμένα δεν υποτίθεται ότι είναι το βασικό μέσο αντεπιθέσεως στο μέτωπο του Έβρου;

Όχι μόνο το βασικό. Ένα από τα έξυπνα στοιχεία της πρώτης αναδιοργάνωσης ήταν πραγματικά ότι έκανε στρατηγεία τα οποία θα μπορούσαν να περάσουν στον πόλεμο ούτως ώστε να εφαρμοστεί η στρατηγική αρχή ότι δεν μπορείς να έχεις πάνω από 6-7 υφιστάμενους Παραδείγματος ΄χάριν, είχες στον Έβρο 10 τεθωρακισμένες ταξιαρχίες. Ποιος θα τις διοικήσει; Ο ίδιος ο διοικητής του Δ' ΣΣ δεν μπορεί γιατί θα έχει υπό την διοίκηση του 30 ταξιαρχίες συνολικά. Τι θα γινόταν τότε; Ερχόταν ο ειδήμων που μελετούσε μόνο τις τεθωρακισμένες επιχειρήσεις. Και του έλεγες, πάρε τα τα τεθωρακισμένα και εφάρμοσε αυτό το σχέδιο. Και έληγες την ιστορία. Αυτή ήταν η ΧΧ ΤΘΜ. Μιλάμε για 5 επιτελικά γραφεία τα οποία μελετούσαν συνεχώς τον αρματικό αγώνα.

Βολή άρματος μάχης Leopard 2ΗΕL στο ΠΒΞ.

Να φέρω ένα παραλληλισμό στην ιστορία. Πώς πήρανε μέσω Αρδενών οι Γερμανοί την νίκη από τους Γάλλους το 1940; Είχαν περισσότερα τεθωρακισμένα; Όχι, είχαν πολύ λιγότερα. Όμως ο Γκουντέριαν ήταν σε ΄'ενα επιτελείο που μελετούσε μόνο επιχειρήσεις τεθωρακισμένων. Έκανε το πρωτότυπο, αυτό που πρέπει να κάνουν οι στρατηγοί. Χρησιμοποίηση μαζική των τεθωρακισμένων. Αντί να τα βάλει στο μέτωπο όπως οι Γάλλοι ανα πέντε επί συνόλου 5.000 ας πούμε, αυτός έβαλε και τα 2.000 που είχε στις Αρδένες κι έκανε την συντριπτική θωρακισμένη κρούση.

Επομένως η κατάργηση της ΧΧ ΤΘΜ είναι τεράστιο επιχειρησιακό λάθος το οποίο όμως δεν έχει καμία σχέση με οικονομία. Παίρνουμε λοιπόν τα 170 καινούργια Leopard2 HEL και από την άλλη καταργούμε το στρατηγείο το οποίο θα αναλάμβανε να τα αξιοποιήσει στο μέγιστο. Διότι το να αγοράσεις ένα πολεμικό υλικό, είναι το ελασσον. Το μείζον είναι πώς αυτό θα το βάλεις στο πεδίο της μάχης, στο θέατρο επιχειρήσεων, ακόμα δε περισσότερο εάν είσαι ξύπνιος στρατηγός μπορείς αυτό, με αυτό που λέμε "στρατηγική άμυνα κατα τας εσωτερικάς γραμμάς", να το έχεις σε μια τέτοια κεντρική θέση που όποιος κι αν έρθει, το καλύτερο σου όπλο να τον αντιμετωπίσει. Το να καταργείς τους ειδικούς, δεν είναι υπέρ της διακλαδικότητας. Η διακλαδικότητα έχει ανάγκη τους ειδικούς. Η διακλαδικότητα και η διαλειτουργικότητα επιτυγχάνεται με τα δόγματα και με επιχειρησιακά σχέδια.