Σε τεντωμένο σχοινί ακροβατούν πλέον οι σχέσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον πρωθυπουργό, με αποτέλεσμα ο Κάρολος Παπούλιας να μετατρέπεται πλέον σε καθοριστικό παράγοντα των πολιτικών εξελίξεων για το αμέσως επόμενο, κρίσιμο διάστημα. Η τελευταία συνάντηση των κ.κ. Παπούλια - Σαμαρά στην Ηρώδου Αττικού, στις 27 Αυγούστου, έγινε σε κλίμα ιδιαίτερα ψυχρό, ενώ στο περιθώριό της υπήρξε επικοινωνία του διευθυντή του πρωθυπουργικού γραφείου, Κώστα Μπούρα, με τον γενικό γραμματέα της Προεδρίας, πρέσβη Κωνσταντίνο Γεωργίου, η οποία δεν εξελίχθηκε καλά.
Αλλωστε, και το τετ-α-τετ Προέδρου - πρωθυπουργού στο επίκεντρο του οποίου βρέθηκε η επίσκεψη Σαμαρά στις ΗΠΑ έγινε… 20 ολόκληρες ημέρες μετά το ραντεβού με τον Μπαράκ Ομπάμα, γεγονός πρωτοφανές στα μεταπολιτευτικά χρονικά και ενδεικτικό της ηλεκτρισμένης ατμόσφαιρας που επικρατεί μεταξύ του Μαξίμου και του προεδρικού μεγάρου.
Ανθρωποι που είναι σε θέση να γνωρίζουν τις σκέψεις του πρωθυπουργού επιμένουν εδώ και καιρό ότι ο κ. Σαμαράς έχει πολλά και σοβαρά παράπονα από τον κ. Παπούλια για τη γενικότερη παρουσία του εντός και εκτός Ελλάδας.
Σε παλαιότερες επαφές συνεργατών των δύο ανδρών είχε διαμηνυθεί προς την Ηρώδου Αττικού πως σε μια τόσο κρίσιμη συγκυρία για τη χώρα μας ο κ. Παπούλιας θα έπρεπε να επεδείκνυε μεγαλύτερη διεθνή κινητικότητα, για να βοηθήσει την προσπάθεια της κυβέρνησης. Παράλληλα, εκφράστηκε δυσαρέσκεια για τις κατά καιρούς φιλολαϊκές «κορώνες» του κ. Παπούλια, αλλά και τη διαφαινόμενη προσέγγισή του με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα.
Δυσφορία προκλήθηκε και επειδή σε μια εποχή διαρκών περικοπών στο κράτος ο κ. Παπούλιας επέμενε να κρατά αστυνομική δύναμη… 250 ανδρών (σ.σ.: όσους διαθέτει ολόκληρη η Βουλή) στην ασφάλεια της Προεδρίας, ενώ όταν ζητήθηκε -με κομψό τρόπο- να απεμπλακούν τουλάχιστον 50 από αυτούς, υπήρξε αρχικά άρνηση και η απάντηση στη συνέχεια ήταν «μπορούμε να διώξουμε μόλις 15».
Τελικά, η Προεδρία υποχρεώθηκε να συμμορφωθεί, βάζοντας όμως έναν όρο, που εξόργισε ακόμα περισσότερο το Μαξίμου. Συγκεκριμένα, ζητήθηκε να εγκριθεί από το υπουργείο Οικονομικών η επαναχορήγηση του επιδόματος των 140 ευρώ μηνιαίως στους υπαλλήλους της Προεδρίας, η καταβολή του οποίου σταμάτησε τον Δεκέμβριο του 2012.
Στη συνάντηση Μπούρα - Γεωργίου την περασμένη εβδομάδα, το θέμα τέθηκε εκ νέου από τον γενικό γραμματέα της Προεδρίας, αλλά η απάντηση που μεταφέρθηκε από το υπουργείο Οικονομικών φαίνεται πως δεν ήταν θετική, με αποτέλεσμα να υπάρξει εκνευρισμός στο Προεδρικό.
Η ατμόσφαιρα πάντως και στο περιβάλλον του κ. Παπούλια είναι έτσι κι αλλιώς τεταμένη σε σχέση με την κυβέρνηση, καθώς εδώ και λίγο καιρό μεταφέρονται -σε χαμηλούς τόνους- παράπονα στο πρωθυπουργικό γραφείο για τον αριθμό των Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου που φτάνουν προς υπογραφή στον Κάρολο Παπούλια. Μάλιστα, το τελευταίο διάστημα τα παράπονα αυτά αρχίζουν να λαμβάνουν τον χαρακτήρα ανοικτής απειλής ότι ο Πρόεδρος δεν πρόκειται να υπογράψει άλλες τέτοιες Πράξεις εφόσον του ζητηθεί από την κυβέρνηση, παρά μόνο αν κρίνει ότι είναι εξαιρετικά μεγάλης σημασίας.
Με αφορμή μάλιστα τις εκδηλώσεις για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου στη Θεσσαλονίκη, στην Προεδρία ψιθυρίζεται ότι ο κ. Παπούλιας σκέφτεται ακόμα και να μην παραστεί, επικαλούμενος κάποιον τυπικό λόγο ή -κάτι που είναι και το πιθανότερο-, εφόσον τελικά είναι παρών, να μείνει εκεί ελάχιστες ώρες, χωρίς καν να διανυκτερεύσει.
Ενα ακόμα μέτωπο που άνοιξε το τελευταίο διάστημα μεταξύ των δύο πλευρών αφορά τον διορισμό στη θέση του πρέσβη μας στη Μόσχα της «προστατευομένης» του γενικού γραμματέα της Προεδρίας, Δανάης Κουμανάκου, εν αγνοία του Μεγάρου Μαξίμου. Ο πρέσβης Κωνσταντίνος Γεωργίου έχει πολύ στενή σχέση με την κυρία Κουμανάκου και λέγεται ότι εκείνος, αφού κατ’ αρχάς τη διόρισε στο διπλωματικό γραφείο του Προέδρου τον Νοέμβριο του 2012, λίγους μήνες μετά κατάφερε να πετύχει την ανάληψη από μέρους της αυτού του επίζηλου πόστου, παρακάμπτοντας το διπλωματικό γραφείο του κ. Σαμαρά.
Το περίπλοκο αυτό σκηνικό προκαλεί πολύ σοβαρό προβληματισμό στην κυβέρνηση, καθώς ο Κάρολος Παπούλιας αποτελεί τον «άγνωστο Χ», ο οποίος είναι σε θέση να δημιουργήσει μεγάλο ζήτημα τουλάχιστον με δύο τρόπους: είτε αρνούμενος να υπογράψει Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου αναπέμποντάς την αρμοδίως, είτε -σε μια ακραία εκδοχή- υποβάλλοντας ακόμα και παραίτηση από το αξίωμά του.
Στην πρώτη περίπτωση, εγείρεται μείζον πολιτικό θέμα με απροσδιόριστες συνέπειες, καθώς θα διαταραχθούν σε απόλυτο βαθμό οι σχέσεις της κυβέρνησης με την Προεδρία, γεγονός που μπορεί να έχει ως πιθανή εξέλιξη την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.
Ακόμα πιο βέβαιη πρέπει να θεωρείται μια πρόωρη εκλογική αναμέτρηση στο ενδεχόμενο παραίτησης Παπούλια, η οποία θα μπορούσε να υποβληθεί -τυπικώς- για λόγους υγείας από τον 84χρονο Πρόεδρο. Σε αυτή την περίπτωση, σύμφωνα με το Αρθρο 32 του Συντάγματος, προβλέπεται διαδικασία εκλογής Προέδρου, που όμως θα χρειαστεί να ψηφιστεί τουλάχιστον από 180 βουλευτές σε τρίτη ψηφοφορία -κάτι που με τα σημερινά δεδομένα θεωρείται εξαιρετικά απίθανο, με αποτέλεσμα η χώρα να οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές.
Ολα αυτά τα σενάρια βρίσκονται στο τραπέζι του Μεγάρου Μαξίμου και εξετάζονται οι πιθανές αντιδράσεις, αν και την ίδια ώρα στην Προεδρία ετοιμάζουν κάποια ακόμα ταξίδια του κ. Παπούλια, προφανώς για να «απαντήσουν» στις αιτιάσεις του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος περί «μειωμένης διεθνούς κινητικότητας» του Προέδρου.
Αλήθεια, υπάρχει κλίμα εκλογών; Ποιος τις θέλει
«πρόωρα», ποιος όχι και ποιος μπορεί να τις επιβάλει;
Κατ’ αρχάς εκλογές δεν θέλουν οι δύο συγκυβερνώντες πολιτικοί αρχηγοί, για πολλούς λόγους – και… διαφορετικούς ο καθένας.
Τα «όνειρα» του Σαμαρά
1. Ο Σαμαράς θα έδινε και την ψυχή του για να διατηρηθεί η νυν κυβέρνηση όσο περισσότερο μπορεί. Σίγουρα μέχρι να αναλάβει την προεδρία της Ε.Ε., η οποία ευελπιστεί ότι θα τον πάει «καροτσάκι» μέχρι το καλοκαίρι του 2014 – και από το καλοκαίρι είναι μόλις μια ανάσα το φθινόπωρο. Με άλλα λόγια προσδοκά έναν ακόμη χρόνο αδιαμφισβήτητης πρωθυπουργίας για τον εαυτό του. Ως προς τούτο, ελπίζει σε διάφορα, είτε μεμονωμένα είτε σε συνδυασμούς:
● Σε μια «ηπιότερη» θεώρηση των πραγμάτων από την ευρωζώνη και τη Γερμανία και σε μια τεχνική ρύθμιση των παραμέτρων του χρέους, ώστε να μπορεί να το εμφανίσει ως «βιώσιμο» και, μαζί με το αστείο που ονομάζεται «πρωτογενές πλεόνασμα», να κηρύξει επισήμως την… αρχή της απαλλαγής από τη λιτότητα.
● Σε μια αλλαγή πολιτικής στο σύνολο της ευρωζώνης, η οποία θα προέλθει από την πίεση που δυνητικά θα μπορούσαν να ασκήσουν στη Γερμανία ισχυρότερες και σημαντικότερες χώρες και οικονομίες.
● Σε μια επιεική συμφωνία με την τρόικα, η οποία ίσως του επιτρέψει να εφαρμόσει σταδιακά κάποια πολύ επώδυνα μέτρα, όπως η άρση της απαγόρευσης πλειστηριασμών και οι συνεχείς επιπλέον φόροι.
● Σε μια «γενναία» μεταφορά πόρων, υπό τη μορφή επιδότησης της εκρηκτικής ανεργίας και όσων από τις μικρές επιχειρήσεις αντέχουν ακόμη να φυτοζωούν, ώστε να πέσει λίγη προσωρινή λάμψη στο ξεφτισμένο success story και να επανατροφοδοτηθεί η μυθολογία περί greecovery («επιστροφής της Ελλάδας στην ανάπτυξη»).
● Στην ίδια την προεδρία, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει επαρκή λόγο ώστε κανένας από τους βουλευτές της σημερινής συμπολίτευσης να μην διανοηθεί να ρίξει μια κυβέρνηση προεδρεύουσα στην Ευρώπη.
● Σε φθορά του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος, ανεβάζοντας τώρα πολύ τους τόνους για ανατροπή της κυβέρνησης, ενδέχεται να μην αντέξει για εννέα μήνες ή έναν χρόνο ακόμη να κρατάει υψηλό επίπεδο εγρήγορσης.
Βεβαίως όλα τα παραπάνω αποτελούν απλώς προσδοκίες, από τις οποίες είναι αμφίβολο αν και ποιες θα μπορούσαν να ευοδωθούν και σε ποιον βαθμό.
Βενιζέλος… εν κενώ
Ο Βενιζέλος έχει κάθε λόγο να απεύχεται εκλογές, τουλάχιστον μέχρι τον Μάιο. Εκτός από τους κοινούς με τον Σαμαρά λόγους, έχει και δικούς του:
● Την πολύ κακή δημοσκοπική εικόνα του, η οποία, ως τάση των τελευταίων μηνών, φέρνει το ΠΑΣΟΚ οριακά κάτω και από το ΚΚΕ και, αν επιβεβαιωθεί στην κάλπη, πιθανότατα θα σημάνει την εξαφάνισή του, την τελική διάλυση και την απορρόφηση των κομματιών του από «γειτονικούς» πολιτικούς φορείς.
● Την ελπίδα ότι σύντομα θα ναυαγήσουν στα ρηχά οι διάφορες προσπάθειες των προερχόμενων από το ΠΑΣΟΚ στελεχών να δημιουργήσουν πολιτικούς φορείς άξιους να διεμβολίσουν τα θλιβερά απομεινάρια του πάλαι ποτέ ανδρεοπαπανδρεϊκού Κινήματος.
● Την προσδοκία ότι, όσο διατηρείται στην εξουσία, θα διατηρεί και την όποια συνοχή του και παράλληλα θα φθείρεται η ΔΗΜΑΡ, η οποία βρίσκεται ήδη σε κρίση συνοχής και στρατηγικής. Έτσι ίσως διευκολυνθεί η προσδοκία Βενιζέλου να γίνει το ΠΑΣΟΚ ο πόλος συσπείρωσης όσων πολιτικών στελεχών και ψηφοφόρων απέμειναν να τους λέει κάτι η εκκρεμής σήμερα έννοια «Κεντροαριστερά».
Ο «ανένδοτος» του Τσίπρα
Ο Τσίπρας διακηρύσσει ότι θέλει εκλογές το συντομότερο. Όμως βάζει δύο παραμέτρους – αλληλένδετες – που ορίζουν αυστηρά την επιδίωξή του:
1. Η μία είναι η προσφυγή στην κάλπη να προέλθει… αναγκαστικά, ύστερα από ανατροπή της νυν κυβέρνησης. Κοινώς, δεν ζητάει από τον Σαμαρά και τον Βενιζέλο να πάνε σε εκλογές, αλλά ζητάει ανατροπή τους.
2. Η άλλη είναι το υποκείμενο ανατροπής της κυβέρνησης: ως τέτοιο δεν προσδιορίζει κυρίως τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ΤΗΝ κοινωνία.
Οι λόγοι για τους οποίους τίθενται αυτές οι προϋποθέσεις είναι τρεις:
● Η πολύμηνη δημοσκοπική «ισοπαλία» με τη Ν.Δ., η οποία υπό «κανονικές» πολιτικές συνθήκες θα ήταν «λογική» έναν και κάτι χρόνο μετά τις διπλές εκλογές, αλλά σήμερα – υπό συνθήκες οικονομικής και κοινωνικής κατάρρευσης – σηματοδοτεί μια κοινωνική κόπωση που υπάρχει ενδεχόμενο να μετατραπεί σε παραίτηση.
● Η «ισοπαλία» αυτή ερμηνεύεται και ως δική του στασιμότητα ή αδυναμία να υπερβεί την επιτυχία του 2012. Η εξ αριστερών κριτική τού καταλογίζει ταχεία «προσαρμογή» στον – μνημονιακό – ρεαλισμό. Η εκ δεξιών κριτική τού καταλογίζει απουσία – μνημονιακού – ρεαλισμού. Ανάμεσα στις δύο αντίρροπες αντιλήψεις, ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει δημοσίως αμήχανος και δημοσκοπικά καθηλωμένος.
● Χωρίς ένα μεγάλο κοινωνικό ρεύμα ανατροπής της κυβέρνησης, μια αναιμική εκλογική πρωτιά θα υποχρεώσει τον ΣΥΡΙΖΑ σε κυβερνητικές συμμαχίες ανάγκης και αμφίβολης σταθερότητας.
Ο ίδιος ο Τσίπρας έχει, κατά καιρούς, παραδεχτεί πόσο δύσκολος είναι ο δρόμος προς μια «καθαρή» πλειοψηφία. Έχει επίσης κατ’ επανάληψη συνδέσει τη δυνατότητα του ΣΥΡΙΖΑ να κυβερνήσει με μια παλλαϊκή κινητοποίηση που θα τον στηρίξει.
Ο «λαϊκός παράγοντας»
Ο Σαμαράς και ο Τσίπρας αντιμετωπίζουν ο καθένας με τον δικό του τρόπο τη διαφαινόμενη εξάντληση της κοινωνικής ανοχής και αντοχής.
1. Ο Σαμαράς δηλώνει – εξ ανάγκης, αφού το όποιο «ατύχημα» κινδυνεύει να συμβεί στη θητεία του – ότι η αποφυγή μιας κοινωνικής έκρηξης είναι δυνατόν να αποτελέσει επαρκές επιχείρημα κάποιου είδους διαπραγμάτευσης με την τρόικα και τη Γερμανία.
Βεβαίως η απάντηση που μέχρι στιγμής λαμβάνει ο πρωθυπουργός δημοσίως από τη Γερμανία είναι η πλήρης αδιαφορία για την πολιτική του τύχη, όμως στο Μαξίμου θεωρούν, ως φαίνεται, ότι μετά τις γερμανικές εκλογές η ηγέτις της ευρωζώνης θα αντιμετωπίσει με άλλον τρόπο το ελληνικό ζήτημα: ως μια βόμβα στα θεμέλια του ευρώ.
Για το πρωθυπουργικό επιτελείο φαίνεται αδιανόητο οι Γερμανοί να αδιαφορήσουν μπροστά στο δίλημμα αν αύριο θα έχουν να κάνουν «με τον Σαμαρά ή με τον Τσίπρα», όπως θρυλείται ότι λέει το «μήνυμα» του Μεγάρου Μαξίμου προς το Βερολίνο.
Συνοπτικά, το ενδεχόμενο κοινωνικής έκρηξης είναι χρήσιμο στον Σαμαρά μόνο ως… απειλή.
2. Ο Τσίπρας, από την πλευρά του, ξέροντας ότι μια μεγάλη εκλογική πλειοψηφία προαπαιτεί το σπάσιμο παραδοσιακών – και σκληρών πλέον – στεγανών στους χώρους του Κέντρου έως τις παρυφές της Δεξιάς, επενδύει σε μια μεγάλη λαϊκή κινητοποίηση.
Θεωρεί ότι, αν οι εκλογές γίνουν σε συνθήκες φόβου και ανασφάλειας, τίποτε δεν αποκλείει μεγάλο μέρος των διαρροών του ΠΑΣΟΚ να πάνε στη Ν.Δ. ή της Ν.Δ. στη ναζιστική ακροδεξιά.
Αντιθέτως, αν μεγάλες κοινωνικές ομάδες αντιδράσουν με στόχο την υπεράσπιση δικαιωμάτων και εισοδημάτων, η μάχη θα γίνει πολιτική και όχι με όρους αρένας και αντεκδίκησης, επομένως και η κύρια εκλογική επιλογή θα είναι θεσμική, άρα ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει προβάδισμα.
Τέλος, όπως είπαμε, μια κοινωνία σε κινητοποίηση θεωρούν στην Κουμουνδούρου ότι μπορεί να αποτελέσει όπλο διαπραγμάτευσης με τους δανειστές.
***
Συνεπώς – πέρα από ζητήματα πολιτικής, προγραμματικής ή διαπραγματευτικής επάρκειας – οι τρεις «παίκτες» που σήμερα συγκροτούν τη συγκυβέρνηση (Ν.Δ.- ΠΑΣΟΚ) και την αξιωματική αντιπολίτευση (ΣΥΡΙΖΑ) βλέπουν από εντελώς διαφορετικές οπτικές γωνίες τόσο το ενδεχόμενο κοινωνικής έκρηξης όσο και, κυρίως, το ζήτημα των εκλογών.
Το αυτονόητο συμπέρασμα είναι ότι τα πολιτικά κόμματα θα κινηθούν την επόμενη περίοδο πάνω σε τεντωμένο σχοινί. Και τα σενάρια θα αναδιατυπώνονται συνεχώς αντικατοπτρίζοντας μια πολύ λεπτή ισορροπία. Όσο τουλάχιστον επικρατεί η σημερινή επίπλαστη εικόνα πολιτικής και κοινωνικής… «σταθερότητας».
Τα «όνειρα» του Σαμαρά
1. Ο Σαμαράς θα έδινε και την ψυχή του για να διατηρηθεί η νυν κυβέρνηση όσο περισσότερο μπορεί. Σίγουρα μέχρι να αναλάβει την προεδρία της Ε.Ε., η οποία ευελπιστεί ότι θα τον πάει «καροτσάκι» μέχρι το καλοκαίρι του 2014 – και από το καλοκαίρι είναι μόλις μια ανάσα το φθινόπωρο. Με άλλα λόγια προσδοκά έναν ακόμη χρόνο αδιαμφισβήτητης πρωθυπουργίας για τον εαυτό του. Ως προς τούτο, ελπίζει σε διάφορα, είτε μεμονωμένα είτε σε συνδυασμούς:
● Σε μια «ηπιότερη» θεώρηση των πραγμάτων από την ευρωζώνη και τη Γερμανία και σε μια τεχνική ρύθμιση των παραμέτρων του χρέους, ώστε να μπορεί να το εμφανίσει ως «βιώσιμο» και, μαζί με το αστείο που ονομάζεται «πρωτογενές πλεόνασμα», να κηρύξει επισήμως την… αρχή της απαλλαγής από τη λιτότητα.
● Σε μια αλλαγή πολιτικής στο σύνολο της ευρωζώνης, η οποία θα προέλθει από την πίεση που δυνητικά θα μπορούσαν να ασκήσουν στη Γερμανία ισχυρότερες και σημαντικότερες χώρες και οικονομίες.
● Σε μια επιεική συμφωνία με την τρόικα, η οποία ίσως του επιτρέψει να εφαρμόσει σταδιακά κάποια πολύ επώδυνα μέτρα, όπως η άρση της απαγόρευσης πλειστηριασμών και οι συνεχείς επιπλέον φόροι.
● Σε μια «γενναία» μεταφορά πόρων, υπό τη μορφή επιδότησης της εκρηκτικής ανεργίας και όσων από τις μικρές επιχειρήσεις αντέχουν ακόμη να φυτοζωούν, ώστε να πέσει λίγη προσωρινή λάμψη στο ξεφτισμένο success story και να επανατροφοδοτηθεί η μυθολογία περί greecovery («επιστροφής της Ελλάδας στην ανάπτυξη»).
● Στην ίδια την προεδρία, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει επαρκή λόγο ώστε κανένας από τους βουλευτές της σημερινής συμπολίτευσης να μην διανοηθεί να ρίξει μια κυβέρνηση προεδρεύουσα στην Ευρώπη.
● Σε φθορά του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος, ανεβάζοντας τώρα πολύ τους τόνους για ανατροπή της κυβέρνησης, ενδέχεται να μην αντέξει για εννέα μήνες ή έναν χρόνο ακόμη να κρατάει υψηλό επίπεδο εγρήγορσης.
Βεβαίως όλα τα παραπάνω αποτελούν απλώς προσδοκίες, από τις οποίες είναι αμφίβολο αν και ποιες θα μπορούσαν να ευοδωθούν και σε ποιον βαθμό.
Βενιζέλος… εν κενώ
Ο Βενιζέλος έχει κάθε λόγο να απεύχεται εκλογές, τουλάχιστον μέχρι τον Μάιο. Εκτός από τους κοινούς με τον Σαμαρά λόγους, έχει και δικούς του:
● Την πολύ κακή δημοσκοπική εικόνα του, η οποία, ως τάση των τελευταίων μηνών, φέρνει το ΠΑΣΟΚ οριακά κάτω και από το ΚΚΕ και, αν επιβεβαιωθεί στην κάλπη, πιθανότατα θα σημάνει την εξαφάνισή του, την τελική διάλυση και την απορρόφηση των κομματιών του από «γειτονικούς» πολιτικούς φορείς.
● Την ελπίδα ότι σύντομα θα ναυαγήσουν στα ρηχά οι διάφορες προσπάθειες των προερχόμενων από το ΠΑΣΟΚ στελεχών να δημιουργήσουν πολιτικούς φορείς άξιους να διεμβολίσουν τα θλιβερά απομεινάρια του πάλαι ποτέ ανδρεοπαπανδρεϊκού Κινήματος.
● Την προσδοκία ότι, όσο διατηρείται στην εξουσία, θα διατηρεί και την όποια συνοχή του και παράλληλα θα φθείρεται η ΔΗΜΑΡ, η οποία βρίσκεται ήδη σε κρίση συνοχής και στρατηγικής. Έτσι ίσως διευκολυνθεί η προσδοκία Βενιζέλου να γίνει το ΠΑΣΟΚ ο πόλος συσπείρωσης όσων πολιτικών στελεχών και ψηφοφόρων απέμειναν να τους λέει κάτι η εκκρεμής σήμερα έννοια «Κεντροαριστερά».
Ο «ανένδοτος» του Τσίπρα
Ο Τσίπρας διακηρύσσει ότι θέλει εκλογές το συντομότερο. Όμως βάζει δύο παραμέτρους – αλληλένδετες – που ορίζουν αυστηρά την επιδίωξή του:
1. Η μία είναι η προσφυγή στην κάλπη να προέλθει… αναγκαστικά, ύστερα από ανατροπή της νυν κυβέρνησης. Κοινώς, δεν ζητάει από τον Σαμαρά και τον Βενιζέλο να πάνε σε εκλογές, αλλά ζητάει ανατροπή τους.
2. Η άλλη είναι το υποκείμενο ανατροπής της κυβέρνησης: ως τέτοιο δεν προσδιορίζει κυρίως τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ΤΗΝ κοινωνία.
Οι λόγοι για τους οποίους τίθενται αυτές οι προϋποθέσεις είναι τρεις:
● Η πολύμηνη δημοσκοπική «ισοπαλία» με τη Ν.Δ., η οποία υπό «κανονικές» πολιτικές συνθήκες θα ήταν «λογική» έναν και κάτι χρόνο μετά τις διπλές εκλογές, αλλά σήμερα – υπό συνθήκες οικονομικής και κοινωνικής κατάρρευσης – σηματοδοτεί μια κοινωνική κόπωση που υπάρχει ενδεχόμενο να μετατραπεί σε παραίτηση.
● Η «ισοπαλία» αυτή ερμηνεύεται και ως δική του στασιμότητα ή αδυναμία να υπερβεί την επιτυχία του 2012. Η εξ αριστερών κριτική τού καταλογίζει ταχεία «προσαρμογή» στον – μνημονιακό – ρεαλισμό. Η εκ δεξιών κριτική τού καταλογίζει απουσία – μνημονιακού – ρεαλισμού. Ανάμεσα στις δύο αντίρροπες αντιλήψεις, ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει δημοσίως αμήχανος και δημοσκοπικά καθηλωμένος.
● Χωρίς ένα μεγάλο κοινωνικό ρεύμα ανατροπής της κυβέρνησης, μια αναιμική εκλογική πρωτιά θα υποχρεώσει τον ΣΥΡΙΖΑ σε κυβερνητικές συμμαχίες ανάγκης και αμφίβολης σταθερότητας.
Ο ίδιος ο Τσίπρας έχει, κατά καιρούς, παραδεχτεί πόσο δύσκολος είναι ο δρόμος προς μια «καθαρή» πλειοψηφία. Έχει επίσης κατ’ επανάληψη συνδέσει τη δυνατότητα του ΣΥΡΙΖΑ να κυβερνήσει με μια παλλαϊκή κινητοποίηση που θα τον στηρίξει.
Ο «λαϊκός παράγοντας»
Ο Σαμαράς και ο Τσίπρας αντιμετωπίζουν ο καθένας με τον δικό του τρόπο τη διαφαινόμενη εξάντληση της κοινωνικής ανοχής και αντοχής.
1. Ο Σαμαράς δηλώνει – εξ ανάγκης, αφού το όποιο «ατύχημα» κινδυνεύει να συμβεί στη θητεία του – ότι η αποφυγή μιας κοινωνικής έκρηξης είναι δυνατόν να αποτελέσει επαρκές επιχείρημα κάποιου είδους διαπραγμάτευσης με την τρόικα και τη Γερμανία.
Βεβαίως η απάντηση που μέχρι στιγμής λαμβάνει ο πρωθυπουργός δημοσίως από τη Γερμανία είναι η πλήρης αδιαφορία για την πολιτική του τύχη, όμως στο Μαξίμου θεωρούν, ως φαίνεται, ότι μετά τις γερμανικές εκλογές η ηγέτις της ευρωζώνης θα αντιμετωπίσει με άλλον τρόπο το ελληνικό ζήτημα: ως μια βόμβα στα θεμέλια του ευρώ.
Για το πρωθυπουργικό επιτελείο φαίνεται αδιανόητο οι Γερμανοί να αδιαφορήσουν μπροστά στο δίλημμα αν αύριο θα έχουν να κάνουν «με τον Σαμαρά ή με τον Τσίπρα», όπως θρυλείται ότι λέει το «μήνυμα» του Μεγάρου Μαξίμου προς το Βερολίνο.
Συνοπτικά, το ενδεχόμενο κοινωνικής έκρηξης είναι χρήσιμο στον Σαμαρά μόνο ως… απειλή.
2. Ο Τσίπρας, από την πλευρά του, ξέροντας ότι μια μεγάλη εκλογική πλειοψηφία προαπαιτεί το σπάσιμο παραδοσιακών – και σκληρών πλέον – στεγανών στους χώρους του Κέντρου έως τις παρυφές της Δεξιάς, επενδύει σε μια μεγάλη λαϊκή κινητοποίηση.
Θεωρεί ότι, αν οι εκλογές γίνουν σε συνθήκες φόβου και ανασφάλειας, τίποτε δεν αποκλείει μεγάλο μέρος των διαρροών του ΠΑΣΟΚ να πάνε στη Ν.Δ. ή της Ν.Δ. στη ναζιστική ακροδεξιά.
Αντιθέτως, αν μεγάλες κοινωνικές ομάδες αντιδράσουν με στόχο την υπεράσπιση δικαιωμάτων και εισοδημάτων, η μάχη θα γίνει πολιτική και όχι με όρους αρένας και αντεκδίκησης, επομένως και η κύρια εκλογική επιλογή θα είναι θεσμική, άρα ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει προβάδισμα.
Τέλος, όπως είπαμε, μια κοινωνία σε κινητοποίηση θεωρούν στην Κουμουνδούρου ότι μπορεί να αποτελέσει όπλο διαπραγμάτευσης με τους δανειστές.
***
Συνεπώς – πέρα από ζητήματα πολιτικής, προγραμματικής ή διαπραγματευτικής επάρκειας – οι τρεις «παίκτες» που σήμερα συγκροτούν τη συγκυβέρνηση (Ν.Δ.- ΠΑΣΟΚ) και την αξιωματική αντιπολίτευση (ΣΥΡΙΖΑ) βλέπουν από εντελώς διαφορετικές οπτικές γωνίες τόσο το ενδεχόμενο κοινωνικής έκρηξης όσο και, κυρίως, το ζήτημα των εκλογών.
Το αυτονόητο συμπέρασμα είναι ότι τα πολιτικά κόμματα θα κινηθούν την επόμενη περίοδο πάνω σε τεντωμένο σχοινί. Και τα σενάρια θα αναδιατυπώνονται συνεχώς αντικατοπτρίζοντας μια πολύ λεπτή ισορροπία. Όσο τουλάχιστον επικρατεί η σημερινή επίπλαστη εικόνα πολιτικής και κοινωνικής… «σταθερότητας».
Εύθραυστη η κυβέρνηση Σαμαρά – Μπορεί να πέσει λόγω ΤΑΙΠΕΔ
Ενώ… στρώνεται το χαλί για να περάσει το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Υπηρεσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) στα χέρια των ξένων, οι New York Times, προειδοποιούν ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να προκαλέσει την κατάρρευση της κυβέρνησης Σαμαρά – Βενιζέλου.
Η
Τρόικα θέλει να επισπεύσει το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων (σ.σ.
ξεπουλήματος περιουσίας του δημοσίου) και θεωρεί -μετά και το τελευταίο…
ατύχημα με τον κ. Στ. Σταυρίδη- ότι αυτό θα επιτευχθεί μόνο όταν
αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο του σχετικού ταμείου, δηλαδή του ΤΑΙΠΕΔ. Γι’
αυτό και οι διαρροές για μεταφορά της έδρας του ΤΑΙΠΕΔ στο Λουξεμβούργο
και η μεταβίβασή του σε ξένη εταιρία, παρότι διαψεύστηκαν από το
Υπουργείο Οικονομικών.
Από την πλευρά τους οι NYT σε άρθρο τους με τίτλο «Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι θέλουν να επιταχύνουν την πώληση της ελληνικής περιουσίας»,
υποστηρίζουν πως παρά την διάψευση από Έλληνες και ξένους
αξιωματούχους, πηγή από το Υπουργείο Οικονομικών τους ενημέρωσε ότι
υπάρχει «μια σειρά εγγράφων και μελετών», για το θέμα, το οποίο δεν αποκλείεται να τεθεί στις επόμενες συζητήσεις της Τρόικας με την ελληνική κυβέρνηση.
Στη
συνέχεια, το δημοσίευμα επικαλείται τις δηλώσεις αναλυτών σχετικά με
τις πολιτικές συνέπειες που θα επιφύλασσε μια πιθανή μεταβίβαση του
ΤΑΙΠΕΔ σε ξένη εταιρεία για την κυβέρνηση Σαμαρά: «Οι αναλυτές, υποστηρίζουν ότι θα ήταν πολύ δύσκολο να προχωρήσει ένα τέτοιο σχέδιο, λόγω των αντιδράσεων που θα υπήρχαν στην εύθραυστη κυβέρνηση Σαμαρά, χωρίς καν να αναφερθούμε στην αντιπολίτευση, τους συνδικαλιστές και την κοινωνία η οποία έχει χτυπηθεί από την λιτότητα».
Παράλληλα, η εφημερίδα αναφέρεται και στον στόχο των εσόδων από αποκρατικοποιήσεις που
δεν έχει πιάσει η Ελλάδα για το 2013 και σημειώνοντας την παραίτηση του
πρώην προέδρου του ΤΑΙΠΕΔ Στέλιου Σταυρίδη, υποστηρίζει πως «το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου